ՈՐՔԱՆ ՇՈՒՏ ՍՏԱՆԱՔ COVID19-Ի ՊԱՏՈՒԱՍՏԸ՝ ԱՅՆՔԱՆ ՇՈՒՏ Կ՚ԱՒԱՐՏԻ ՀԱՄԱՃԱՐԱԿԸ

ՏՈՔԹ. ԷՏԻ ՐԱԳՈՒՊԵԱՆ Անգլիացի գիտնական եւ բժիշկ Էտուըրտ Ճէնըրի կատարած պատուաստի առաջին գիւտէն ի վեր, 1796-ին, մարդկութիւնը սկսած է ունենալ միջոցը եւ առաւելութիւնը կանխելու վարակիչ հիւանդութիւնները: 20-րդ դարուն, պատուաստ մշակելու տեւողութիւնը կը գնահատուէր 5-10 տարիով՝ հետազօտութենէն մինչեւ շուկայ: «Շուկայ» ըսելով նկատի ունինք արտադրող տարբեր ընկերութիւններ, որոնք ճշգրիտ նոյն բաղադրութիւնը կը պատրաստեն, եւ հանրութիւնը կը պատուաստուի…

ԻՆՉՈ՞Ւ COVID19-ՈՎ ՄԱՀԱՑԱԾՆԵՐԸ ԿԸ ԹԱՂԵՆ ՓԱԿ ԴԱԳԱՂՆԵՐՈՒ ՄԷՋ

COVID 19-ով մահացածները փակ դագաղներու մէջ կը թաղեն ոչ այն պատճառով, որ անոնց աճիւնները կրնան վտանգ ներկայացնել ուրիշներու համար, YouTube-ով կը յայտնէ ծանօթ մանկաբոյժ եւ հաղորդավար Եւգենի Քոմարովսքին: «COVID 19-ով մահացածին յուղարկաւորութիւնը վտանգաւոր է միայն այն պատճառով, որ դագաղին շուրջ հաւաքուած հարազատները կը խախտեն ընկերային հեռաւորութիւնը: Մահացածը չի վարակեր», կ՚ըսէ բժիշկը: Անոր համաձայն, փակ դագաղը…

ՊՍԱԿԱՁԵՒ ԺԱՀՐԻ ՀԱՄԱՃԱՐԱԿԸ ՄԷԿ ՏԱՐԵԿԱՆ

ԲԺԻՇԿ ԿԱՐՊԻՍ ՀԱՐՊՈՅԵԱՆ Տարի մը առաջ, 26 յունուար 2020-ին, գրած էի պսակաձեւ ժահրի` Չինաստանի մէջ յայտնաբերումին եւ անոր վտանգաւոր զարգացումներուն մասին: Այդ գրութեամբ անդրադարձած էի պսակաձեւ ժահրի հիւանդութեան պատմականին եւ անակնկալ, արագընթաց ու վտանգաւոր համաճարակի վերածուելու հաւանականութեան: Նոյնիսկ հաստատած էի, որ մարդկութիւնը կը գտնուի առողջապահական աննախընթաց պատերազմի մը` «Երրորդ համաշխարհային պատերազմի» առջեւ: Այդպէս եղաւ եւ…

COVID19-ՈՎ ՎԱՐԱԿՈՒԱԾ ԵՒ ԱՊԱՔԻՆԱԾ ԱՆՁԵՐ ՊԷ՞ՏՔ Է ՊԱՏՈՒԱՍՏՈՒԻՆ

Վերջին տուեալներու համաձայն, աշխարհի տարածքին աւելի քան 115 միլիոն անձ վարակուած է պսակաձեւ ժահրով, հետեւաբար հարց կը տրուի. անոնք պէ՞տք է պատուաստուին: Երկու նոր ուսումնասիրութիւններ այս հարցին կը պատասխանեն «միանշանակ այո»-ով, եւ կը նշեն, որ այս մարդոց բաւարար է տալ պատուաստի միայն մէկ չափ՝ անոնց արեան մէջ հակամարմիններ յառաջացնելու եւ պսակաձեւ ժահրը ոչնչացնելու համար, կը…