«C» կենսանիւթը կը նկատուի անփոխարինելի սննդանիւթ մը, որ անհրաժեշտ է օրկանիզմի ճիշդ աճին եւ հիւսուածքներու վերականգնումին, ինչպէս՝ մորթը: Քանի որ «C» վիթամինի նման նիւթերը օրկանիզմին մէջ չեն արտադրուիր, ապա զանոնք պէտք է ընդունիլ յաւելումներու կամ ուտելիքներու միջոցով` նարնջազգի, ելակ, բրքուկ (պրոքոլի), ինչպէս նաեւ՝ կարմիր եւ կանաչ պղպեղներ: Վիթամին «C»-ի ամէնօրեայ չափը կարելի է դասաւորել…
ԲԺԻՇԿ ԿԱՐՊԻՍ ՀԱՐՊՈՅԵԱՆ Հին յունարէնով scoliosis կը նշանակէ շեղութիւն կամ ծռութիւն: Ողնայարի կողմնածռութիւնը-ողնկողմնածռութիւնը հիւանդութիւն մըն է, որ կ’ընդգրկէ նեարդամկանակմախքային համակարգը (neuromusculskeletal): Անոր հետեւանքով տեղի կ’ունենայ ողնայարի յարաճուն (progressive) կորութիւն եւ ոլորում (twisting): Ողնայարը կը ստանայ երեք ուղղութեամբ անբնական երեւոյթ, այլ խօսքով՝ պարուրաձեւութին (helical): Յաճախ ողնայարը կը նկարագրուի որպէս գալարաձեւ եւ պարուրաձեւ սանդուղ (spiral stairs): Ողնկողմնածռութիւնը…
ՏՈՔԹ․ ԳՈՀԱՐ ՎԱՐԴԱՆԵԱՆ ՔԷՇԻՇԵԱՆ Համեմունքային բոյսերը` կանաչ թէ չորցուած, սերմնահատիկ թէ արմտիք, կը պարունակեն եթերաիւղեր, կլուքոզիտներ, տապաղանիւթեր, խէժեր. որոնք անոնց կու տան համ, հոտ եւ բուրմունք: Որոշ համեմունքներ ալ ունին գոյն տուող յատկութիւն: Համեմունքները ախորժաբեր կը դարձնեն կերակուրները, տալով անոնց հաճելի համ եւ հոտ: Սակայն կարեւոր է, որ անոնք ըլլան ճիշդ ընտրուած եւ…
ՏՈՔԹ. ԽԱԺԱԿ ԱՅՆԹԱՊԵԱՆ Ոսկորի Պատուաստումը կամ ինչպէս ընդունուած է ըսել ոսկոր ցանելը ատամնաբուժութեան մէջ անհրաժեշտ կը դառնայ, երբ ծնօտներու ոսկորներուն մէջ տարբեր պատճառներով ոսկորի մաշում կամ կորուստ տեղի ունենայ: Ոսկորի պատուաստումը ընդհանրապէս կը կիրարկուի արուեստական ակռաներ կամ ատամնաշարեր տեղադրելու պարագային՝ ոսկորին հաստութիւնը աւելցնելու կամ ծնօտներու ոսկրային վնասուածքները դարմանելու համար: Ի՞նչ է ոսկրային պատուաստանիւթը. Ոսկրային…
ԻՆՉՊԷ՞Ս ՊԷՏՔ Է ՊԱՅՔԱՐԻԼ ԱՅՍ ՊԱՏՈՒՀԱՍԻՆ ԴԷՄ Ամէն տարի, յառաջադէմ նկատուած բազմաթիւ երկիրներու մէջ, հսկայական գումարներ կը ծախսուին՝ դեղ ու դարմանի վրայ: Նոյնքան գումարներ կը տրամադրուին՝ աւելցնելու համար հիւանդութեանց դէմ ձեռք առնուելիք նախազգուշական միջոցները: Սակայն, ըլլայ հանրային սպասարկութիւնները, եւ ըլլան ընտանիքները առանձին, վճռական միջոցներ ձեռք չեն առներ, փճացնելու համար տունի սովորական ճանճերը, որոնք դարերու ընթացքին…
Վերջերս կատարուած ուսումնասիրութիւն մը ցոյց կու տայ, որ «սուրճի մրուրը» կը կանխէ ջղային դրութեան կառուցուածքի եւ աշխատանքի անկումը կամ վատթարացումը եւ հետեւաբար՝ ալզհայմըրի եւ փարքինսընի զարգացումը` փոխելով քաֆէինաթթուի («caffeic acid») ածխածնային կառուցուածքը: Այս տեղեկութիւնը լոյս տեսած է բրիտանական «Սան» օրաթերթին մէջ: «Մինչեւ հիմա ալզայմըրի կամ մտագարութեան («dementia») դեղ չկայ, թէեւ առկայ դեղերը կ’օգտագործուին մեղմելու հիւանդութեան…
Սիրելի ընթերցողներ, Ուրախ ենք ձեզի ներկայացնելու «Զգոյշ» բժշկական-առողջապահական պարբերաթերթին 30-րդ թիւը, կարեւոր առիթ մը՝ զոր մենք կը նշենք անսահման երախտագիտութեամբ եւ ինչու չէ՝ նաեւ հպարտութեամբ: Երբ կը մտածենք մինչեւ 30-րդ թիւը հասցնող տարիներու ճամբորդութեան մասին, դժուար է հաւատալ, թէ որքա՛ն ճամբայ կտրած ենք, եւ ի՛նչ ոգեւորութեամբ կը նայինք դէպի 60-րդ թիւ տանող ճամբուն: Երբ ձեռնամուխ…
ԲԺԻՇԿ ԿԱՐՊԻՍ ՀԱՐՊՈՅԵԱՆ «Հայկական հիւանդութիւն» (Armenian disease) կոչումը ոչ գիտական է: Այսպէս կոչուած է հայերու կողմէ, որովհետեւ ան յաճախակի երեւոյթ մըն է հայերուն մէջ: Կը կարծուի, որ հայերուն 0.2-1.5 տոկոսը ունի այս հիւանդութիւնը: «Հայկական հիւանդութեան» բժշկական, գիտական անուանակոչումը հետեւեալն է՝ «միջերկրածովեան ընտանեկան տենդ» (mediterranian familial fever) կամ «պարբերական տենդ» (Periodic disease): Այս գրութեան մէջ շարունակ պիտի…
ՏՈՔԹ. ԷՏԻ ՐԱԳՈՒՊԵԱՆ Տարբեր տեսակի ուտելիքներ դարերու ընթացքին մեծ տառապանք պատճառած են շատերու: Ոմանց տառապանքը հետեւանք է այն միջավայրին, ուր մարդիկ ապրած են, մինչդեռ այլոց՝ զուտ ժառանգական: Ուտելիքի հետեւանքով յառաջացած երեք հիմնական հիւանդութիւններն են` ալերժին, ինքնաախտամերժութիւնը («autoimmunity») եւ անհանդուրժողականութիւնը («intolerance»). Ալերժի. ուտելիքի ալերժին վտանգաւոր երեւոյթ մըն է, որովհետեւ երբ շարժի, մահը երկվայրկեաններու հարց կը…
Քաղցրահամ պտուղներու շարքին թուզը առաջնակարգ տեղ կը գրաւէ՝ սնուցիչ ու բուժիչ իր բացառիկ յատկութիւններով։ Առաւելաբար ճոխ է շաքարի իր պաշարը (30-40%)։ Այս մարզին մէջ խաղողը միայն կրնայ մրցիլ անոր հետ։ Իսկ շաքարը, ինչպէս յայտնի է, աղբիւր է մեր մարմնի անհրաժեշտ ջերմուժին, որ կ’ապահովէ մեր հիւսկէններուն եւ մկաններուն կեանքն ու աշխատանքը։ Բացի շաքարէն՝ թուզը հարուստ է…