Ի՞ՆՉ ՈՒՏԵԼ ԵՒ ԽՄԵԼ ՏԱՔ ԵՂԱՆԱԿԻՆ

Սննդագէտ Քէրի Թորընզ, BBC Goodfood ԹԱՐԳՄԱՆԵՑ՝ ԹԱՄԱՐ ԱԲՈՎԵԱՆ – ԽԱՆՃԻՀԱՆԵԱՆ Սննդագէտ Քէրի Թորընզ կը բացատրէ, թէ ինչպէ՞ս պէտք է յարմարեցնել մեր սննդականոնը տաք եղանակին, որքա՞ն պէտք է հեղուկ ստանալ, ի՞նչ ուտել, ինչպէ՞ս ուտել, եւ արդեօք կարելի՞ է զովանալ ուտելիքի միջոցով, թէ՝ ոչ: Որքա՞ն պէտք է ջուր խմել Մենք ընդհանրապէս 2-2.5 լիթրի միջեւ հեղուկ կը կորսնցնենք…

Ի՞ՆՉ Է ԱՌՈՂՋՈՒԹԻՒՆԸ

ՏՈՔԹ․ ԳՈՀԱՐ ՎԱՐԴԱՆԵԱՆ ՔԷՇԻՇԵԱՆ Առողջութիւնը հարստութիւն մըն է, զոր կը ստանանք ծնունդով եւ անխղճօրէն կը վատնենք կեանքի ընթացքին: Ան բնական վիճակ մըն է, երբ մարմնի բոլոր օրկանները կ՚աշխատին բնականոն եւ անձը չի զգար անոնց գոյութիւնը: Փօլ Պրէյկը իր «Սիրտ» գիրքին մէջ կը գրէ.- «Արարիչը ձեզի պարգեւած է ամենահիանալի մեքենան, ձեր մարմինը։ Ան ունի երբեք կանգ…

ԱՌՈՂՋԱՊԱՀՈՒԹԻՒՆԸ ՀԱՄԱՃԱՐԱԿԻ ԺԱՄԱՆԱԿ

ՍՆՆԴԱԳԷՏ ՄԱՐԻԱ Գ. ՏԱԳԷՍԵԱՆ «Covid-19» համաճարակին ընթացքին, շատեր հարցեր ուղղեցին եւ տակաւին կ՚ուղղեն ուտելիքներու մասին, օրինակ` – Ո՞րն է լաւագոյն սննդանիւթը կամ վիթամինը՝ կանխելու covid-էն վարակումը: – Ո՞ր ուտելիքը կը զօրացնէ անհատին ախտամերժութեան համակարգը: – Ի՞նչ կրնանք խմել (բուսական ըմպելիքներ) խուսափելու համար վարակուելէ: Եւ դեռ շատ աւելին: Այս համավարակը մեծապէս ազդեց մարդկութեան վրայ՝ անյայտ ապագայի…

COVID-19 DELTA ԵՒ ՆՈՐ ՄՏԱՀՈԳՈՒԹԻՒՆՆԵՐ

ՏՈՔԹ. ԷՏԻ ՐԱԳՈՒՊԵԱՆ   COVID-19-ի բռնկումէն ի վեր, (2019-ի վերջաւորութեան), աշխարհը դէմ յանդիման եղած է ժահրին առնուազն 3 տարբերակներուն՝ Alpha (Մեծ Բրիտանիա -> 50%-ով աւելի արագ փոխանցուող) եւ Beta (Հարաւային Ափրիկէ-> 50% ով աւելի արագ փոխանցուող) եւ Delta (Հնդկաստան, Պրազիլ- > 60%-ով աւելի արագ փոխանցուող եւ պատուաստներու արդիւնաւէտութեան նուազում, երբ հարցը վերաբերի Plus Delta տարբերակին):…

ՍԵՌԱՅԻՆ ԴԱՍՏԻԱՐԱԿՈՒԹԵԱՆ ԱՆՀՐԱԺԵՇՏՈՒԹԻՒՆԸ

ՏՈՔԹ․ ԳՈՀԱՐ ՎԱՐԴԱՆԵԱՆ ՔԷՇԻՇԵԱՆ Վերջին տասնամեակներուն, սեռային դաստիարակութեան հարցը ամէնէն այժմէական հարցերէն մէկը կը նկատուի արդի ընկերութեան համար: Ան ոչ միայն բժիշկներու, ուսուցիչներու, այլ նաեւ պետութեանց մտահոգութեան հարց է, քանի որ սեռային գետնի վրայ ճիշդ դաստիարակուած սերունդը ապագային կը կազմէ կայուն եւ երջանիկ ընտանիք մը, որ իր կարգին կը հանդիսանայ հզօր պետականութեան հիմքը: Լաւ կամ…

ՍԹՐԵՍԸ ԵՒ ՍՐՏԻ ՏԱԳՆԱՊԸ

Շուէտի Լինքէօփինկ համալսարանի գիտնականները յայտնաբերած են կապ մը սթրեսի հորմոնին՝ քորթիզոլի բարձր մակարդակին եւ անոր յաջորդող սրտի տագնապին միջեւ, կը նշէ Scientific Reports ամսագրին մէջ հրապարակուած հետազօտութիւն մը: Գիտնականները վերլուծած են 174 կամաւորներու մազերու նմուշներ, կը յայտնէ MedicalXpress-ը: Մազերը ունեցած են 1-3 սմ երկարութիւն, ինչ որ կը համապատասխանէ 1-3 ամսուան աճին: Բոլոր կամաւորները սրտի կաթուածի…

ՊԱՏՈՒԱՍՏՆԵՐՈՒ ՊԱՏՄՈՒԹԻՒՆԸ. ՄԵԹՈՏՆԵՐ, ՈՐՈՆՔ ԿԱՆԽԱԾ ԵՆ ՀԱՄԱՃԱՐԱԿՆԵՐՈՒ ՏԱՐԱԾՈՒՄԸ

10-րդ դարու չինական եւ հնդկական աղբիւրներ վկայութիւներ կու տան «բնական ծաղիկի» դէմ պատուաստումի մասին. այդ ժամանակներէն ի վեր մարդիկ ըմբռնած էին մնայուն ախտամերժութեան պաշտպանական յատկութիւնները: Այն փաստը, որ բնական ծաղիկը յաղթահարած մարդիկ հետագային նորէն չէին վարակուեր, միջնադարեան բժիշկները մղած է մտածելու պատուաստումի եղանակներու մասին: Մեծ տարածում ունեցող վարակիչ այս հիւանդութիւնը շուրջ 40% մահացութեան համեմատութիւն ունէր:…

ՈՐՔԱՆ ՇՈՒՏ ՍՏԱՆԱՔ COVID19-Ի ՊԱՏՈՒԱՍՏԸ՝ ԱՅՆՔԱՆ ՇՈՒՏ Կ՚ԱՒԱՐՏԻ ՀԱՄԱՃԱՐԱԿԸ

ՏՈՔԹ. ԷՏԻ ՐԱԳՈՒՊԵԱՆ Անգլիացի գիտնական եւ բժիշկ Էտուըրտ Ճէնըրի կատարած պատուաստի առաջին գիւտէն ի վեր, 1796-ին, մարդկութիւնը սկսած է ունենալ միջոցը եւ առաւելութիւնը կանխելու վարակիչ հիւանդութիւնները: 20-րդ դարուն, պատուաստ մշակելու տեւողութիւնը կը գնահատուէր 5-10 տարիով՝ հետազօտութենէն մինչեւ շուկայ: «Շուկայ» ըսելով նկատի ունինք արտադրող տարբեր ընկերութիւններ, որոնք ճշգրիտ նոյն բաղադրութիւնը կը պատրաստեն, եւ հանրութիւնը կը պատուաստուի…

ՈՐՔԱ՞Ն ԱՂ ՊԷՏՔ Է ՊԱԿՍԵՑՆԵԼ ՍՆՆԴԱԿԱՆՈՆԷՆ՝ ԶԱՐԿԵՐԱԿԱՅԻՆ ՃՆՇՈՒՄԸ ՆՈՒԱԶԵՑՆԵԼՈՒ ՀԱՄԱՐ

Սննդականոնէն աղի քանակութեան սահմանափակումը կը բարելաւէ զարկերակային ճնշումը, ցոյց կու տայ նոր հետազօտութիւն մը, հրապարակուած՝ Circulation ամսագրին մէջ: Հետազօտութեան հեղինակները առաջին անգամ ըլլալով սննդականոնին մէջ աղի (sodium) քանակութեան նուազումին պարագային, կրցած են զարկերակային ճնշման նուազումի յստակ թիւեր հաշուել: Մարդկային մարմնին մէջ, յաւելեալ աղը պատճառ կը դառնայ արիւնատար անօթներուն մէջ ջուրի յապաղումին, ինչ որ կ՚աւելցնէ սիրտի…

Ո՞Ր ՄԱՍՆԱԳԻՏՈՒԹԻՒՆՆԵՐՈՒ ՆԵՐԿԱՅԱՑՈՒՑԻՉՆԵՐԸ ԱՒԵԼԻ ԵՆԹԱԿԱՅ ԵՆ COVID 19-Ի ՀԵՏԵՒԱՆՔՈՎ ՄԱՀԱՆԱԼՈՒ ՎՏԱՆԳԻՆ

Որոշ մասնագիտութիւններ առանձնապէս մարդիկ խոցելի կը դարձնեն COVID 19-ի դէմ, կը պնդեն Քալիֆորնիոյ համալսարանի բժշկական գիտութիւններու հիմնարկին գիտնականները: Ինչպէս որ կը նախատեսուէր, առաջին տեղը կը գրաւեն բժշկական-առողջապահական մարզին մէջ աշխատողները: Անոնք ամէնօրեայ շփումի մէջ են հիւանդներու հետ, եւ առաջին հերթին անոնք ենթակայ են վարակուելու վտանգին, նաեւ՝ հետագայ բարդութիւններուն: Երկրորդ տեղը կը գրաւեն ուտեստեղէնի եւ գիւղատնտեսութեան…