ԼԻԲԱՆԱՆԱՀԱՅ ԱՐՏԵՄ ՓԱԹԱՓՈՒԹԵԱՆ ԲԺՇԿՈՒԹԵԱՆ ՆՈՊԵԼԵԱՆ ՄՐՑԱՆԱԿԱԿԻՐ

Լուրեր

Անցեալ Հոկտեմբերին, ամերիկաբնակ լիբանանահայ Արտեմ Փաթափութեան եւ ամերիկացի Տէյվիտ Ճուլիըսթ արժանացան բնախօսութեան եւ բժշկութեան 2021 թուականի Նոպելեան մրցանակին: «Տը Նոպըլ Փրայզ» թուիթըրեան էջը հաղորդեց, որ երկու գիտնականները մրցանակին արժանացած են ջերմաստիճանի ընկալիչներու եւ շօշափելիքի ուսումնասիրութեան ժամանակ իրենց կատարած բացայայտումներուն համար: Արտեմ Փաթափութեան մասնիկային կենսաբան եւ ջղաբան է: Ան ներկայիս կ՚աշխատի Քալիֆորնիոյ Լա Խոյա շրջանին մէջ…

ԻՆՉՊԷ՞Ս ԿԸ ՄԱՐՍՈՒԻ ՄԵՐ ՍՆՈՒՆԴԸ

Առողջապահութիւն

ՏՈՔԹ․ ԳՈՀԱՐ ՎԱՐԴԱՆԵԱՆ ՔԷՇԻՇԵԱՆ Մարդու օրկանիզմը այնպէս է ստեղծուած, որ ամենաբարդ, տարբեր վիճակներու մէջ ընդունուած սննդային խառնուրդը նոյնպէս կը տրոհուի աւելի պարզ ձեւերու եւ նոր միայն կը մարսուի։ Մարսողութիւնը կը սկսի բերանի խոռոչէն, ուր թքագեղձերու արտադրած հիւթերու ազդեցութեան տակ մանրուած սնունդը կը մշակուի, ապա կ՚անցնի ստամոքս: Ստամոքսի մէջ մարսողական հիւթերը, որոնք կը պարունակեն տարբեր խմորիչներ՝…

Ի՞ՆՉՊԷՍ ԳՏՆՈՒԵՑԱՒ ՎԱԶԵԼԻՆԸ

Առողջապահութիւն

Կա՞յ մէկը որ գործածած կամ առնուազն տեսած չըլլայ «Վազելին» կոչուող դեղը: Իւղի նման թանձր, կակուղ, բայց անգոյն, անբոյր եւ անհամ նիւթ մըն է: Դեղարանները մեծ քանակութեամբ կը սպառեն անկէ՝ սպեղանիներու պատրաստութեան համար: Սուզուող լողորդները անով կ՚օծեն իրենց մարմինները: Շարժանկարի դերասանները վազելինով կը կեղծեն իրենց արցունքները: Ռազմաճակատի զինուորները յաճախ վազելինը կը գործածեն որպէս ածիլուելու օճառ: Որո՞ւն…

Ի՞ՆՉ ՀԻՒԱՆԴՈՒԹԻՒՆՆԵՐ ԿՐՆԱՆ ՄԱՏՆԱՆՇԵԼ ՊԱՂ ՁԵՌՔԵՐԸ

Հիւանդութիւններ

Պաղ ձեռքերը կրնան վկայել առողջութեան հետ կապուած խնդիրներու առկայութիւնը, կը հաստատէ երակաբան եւ անօթային վիրաբոյժ Քեարամ Ազատեանը: Երբ անձ մը անհանգիստ կը զգայ իր պաղ ձեռքերէն, պէտք է պարզել, թէ ի՞նչ է անոր պատճառը: Մասնագէտին համաձայն, որոշ պարագաներու պաղ ձեռքերը մարմնային վիճակ են, օրինակ` տարուան պաղ եղանակին կամ օդի ցած ջերմաստիճանի օրերուն: «Բայց երբ ձեռքերը…

ԱՌԱՆՑ ԱԽՏԱՆՇԱՆՆԵՐՈՒ ԵՒ ԹԵԹԵՒ COVID-19 ՈՒՆԵՑՈՂ ՓՈՔՐԵՐՈՒՆ ՄՕՏ ՀԱԿԱՄԱՐՄԻՆՆԵՐ ԿՐՆԱՆ ՉՅԱՌԱՋԱՆԱԼ

Հիւանդութիւններ

COVID-19-էն յետոյ երեխաները մեծերուն պէս կրնան նորէն վարակուիլ քորոնայով, մանաւանդ եթէ հիւանդութիւնը թեթեւ կամ առանց ախտանշաններու անցուցած են: Նման եզրակացութեան յանգած են Մըրտոքի Մանկական գիտահետազօտական հիմնարկի (Աւստրալիա) գիտնականները: Նոր հետազօտութիւնը տակաւին չէ գրախօսուած եւ հրապարակուած է վարկածներու յատկացուած medrxiv բաց հրապարակումներու կայքէջին վրայ: Հետազօտութեան մէջ համեմատուած են COVID-19-ով թեթեւ կամ անախտանիշով հիւանդացած 57 մանուկներու եւ…

ՄԻՆՉԵՒ ԲԺԻՇԿԻՆ ԺԱՄԱՆՈՒՄԸ

Ընտանիք եւ Ընկերութիւն

ՏՈՔԹ. ՅԱՐՈՒԹԻՒՆ ՍԱՂԸՐԵԱՆ   Ի՞ՆՉ Է ԱՐԿԱԾԸ Մարդկային մարմնին անակնկալ վնաս հասցնող որեւէ պատճառ կը դասուի արկածներու շարքին: Արկածի արդիւնք են վէրքերը նախապէս առողջ մորթի վրայ, արիւնահոսումները, յօդային խախտումները, ոսկրային բեկումները, թունաւորումները եւ զգայազուրկ վիճակները:   Ո՞ՒՐ ԿԸ ՊԱՏԱՀԻՆ ԱՐԿԱԾՆԵՐԸ Արկածները կը պատահին ամէն տեղ, ուր մարդիկ ներկայութիւն հաստատած են՝  տուներէն ներս, վերելակներուն մէջ, փողոցին…

ԴԱՋՈՒԱԾՔ (TATOO) ԸՆԵ՞Լ, ԹԷ ՈՉ

Կենսակերպ

ՆԱՆՈՐ ԳՈՉՈՒՆԵԱՆ-ԹԱՇՃԵԱՆ Դաջուածքը մորթի տակ թանաքի կամ ներկի միջոցով պատկերներու, նախշերու դրոշմումն է: Դաջուածքը շատ հին սովորութիւն է: Տարբեր մշակոյթի ներկայացուցիչներ, ըստ աւանդոյթի կը դաջէին իրենց երեսները կամ մարմինի տարբեր մասերը: Այն սկսաւ արդիականանալ 1700 թուականներէն սկսեալ, երբ անգլիացի բուսաբան Սըր Ճոզեֆ Պեքսը, նաւային երկար ճանապարհորդութենէն, Անգլիա վերադարձաւ դաջուածք ըրած. ան Անգլիոյ բարձր խաւի ներկայացուցիչ…

ՊԱՏՄՈՒԹԵԱՆ ԿՐԿՆՈՒԹԻ՞ՒՆ

Հիւանդութիւններ

ՏՈՔԹ. ԿՈՍՏԱՆ ԵԱՓՈՒՃԵԱՆ Պատմութեան ամէնէն մահացու համաճարակէն անցած են 103 տարիներ: Այսօր գիտնականները խուճապի մատնուած են լուծում մը գտնելու երկու տարի առաջ բռնկած նմանօրինակ համաճարակի մը: 1918-ի Influenza-ն (կռիփը) սպաննեց տասնեակ միլիոններով մարդիկ եւ քանի մը ամսուան ընթացքին տարածուեցաւ երկրագունդին մէջ: Այսօրուան «Քորոնա» ժահրի բռնկումը մասնագէտները կը ստիպէ վերլուծելու անցնող համաճարակներու եզրակացութիւնները՝ նպատակ ունենալով, թէ…

Ի՞ՆՉ ՈՒՏԵԼ ԵՒ ԽՄԵԼ ՏԱՔ ԵՂԱՆԱԿԻՆ

Առողջ Սնունդ, Կենսակերպ

Սննդագէտ Քէրի Թորընզ, BBC Goodfood ԹԱՐԳՄԱՆԵՑ՝ ԹԱՄԱՐ ԱԲՈՎԵԱՆ – ԽԱՆՃԻՀԱՆԵԱՆ Սննդագէտ Քէրի Թորընզ կը բացատրէ, թէ ինչպէ՞ս պէտք է յարմարեցնել մեր սննդականոնը տաք եղանակին, որքա՞ն պէտք է հեղուկ ստանալ, ի՞նչ ուտել, ինչպէ՞ս ուտել, եւ արդեօք կարելի՞ է զովանալ ուտելիքի միջոցով, թէ՝ ոչ: Որքա՞ն պէտք է ջուր խմել Մենք ընդհանրապէս 2-2.5 լիթրի միջեւ հեղուկ կը կորսնցնենք…

Ի՞ՆՉ Է ԱՌՈՂՋՈՒԹԻՒՆԸ

Առողջապահութիւն

ՏՈՔԹ․ ԳՈՀԱՐ ՎԱՐԴԱՆԵԱՆ ՔԷՇԻՇԵԱՆ Առողջութիւնը հարստութիւն մըն է, զոր կը ստանանք ծնունդով եւ անխղճօրէն կը վատնենք կեանքի ընթացքին: Ան բնական վիճակ մըն է, երբ մարմնի բոլոր օրկանները կ՚աշխատին բնականոն եւ անձը չի զգար անոնց գոյութիւնը: Փօլ Պրէյկը իր «Սիրտ» գիրքին մէջ կը գրէ.- «Արարիչը ձեզի պարգեւած է ամենահիանալի մեքենան, ձեր մարմինը։ Ան ունի երբեք կանգ…