ՔՈԼԵՐԱՅԷՆ ՊԱՇՏՊԱՆՈՒԵԼՈՒ ԼԱՒԱԳՈՅՆ ՄԻՋՈՑԸ՝ ՄԱՔՐՈՒԹԻՒՆԸ

ՏՈՔԹ. ԷՏԻ ՐԱԳՈՒՊԵԱՆ Քոլերան հին հիւանդութիւն մըն է, եւ մարդկութիւնը բազմիցս տառապած է անկէ: Առաջին անգամ զայն նկարագրած է բրիտանացի գիտնական Ճոն Սնոն, 1854 թուականին, իսկ աւելի ուշ հիւանդութիւնը մանրամասն ուսումնասիրած է Ռոպըրթ Քոխ (գերմանացի) Հնդկաստանի մէջ: Քոլերան նախապէս մեծ թիւով զոհեր կը խլէր եւ գլխաւոր լուրերու վերնագիրները կը գրաւէր տարածուած երկիրներուն մէջ: Վերջին անգամ…

ԾԱՆՕԹԱՆԱՆՔ ՍՆՈՒՆԴԻ ՏԱՐԲԵՐ ՏԵՍԱԿՆԵՐՈՒ

ՏՈՔԹ․ ԳՈՀԱՐ ՎԱՐԴԱՆԵԱՆ ՔԷՇԻՇԵԱՆ   Ի՞ՆՉ Է ՀՈՒՄԱԿԵՐՈՒԹԻՒՆԸ Հումակերութեան ժամանակ անձը կը սնանի բուսական եւ կենդանական ծագում ունեցող սնունդով, առանց զայն ջերմային մշակման ենթարկելու։ Նախնադարեան մարդու սնանելու այս եղանակով մինչեւ օրս կը սնանին հիւսիսային որոշ ժողովուրդներ, եւ անոնք չեն հիւանդանար ժամանակակից մարդկութիւնը հիւծող, մաշեցնող հիւանդութիւններով։ Ներկայիս կան հումակերութեան շատ կողմնակիցներ, որոնց կարծիքով արեւու լոյսը պտուղներու…

ՄՏԱՀԵՐՁՈՒՄ (SCHIZOPHRENIA)

ՆԱՆՈՐ ԳՈՉՈՒՆԵԱՆ-ԹԱՇՃԵԱՆ Այն վարկածը՝ թէ սքիզոֆրենիան 2 անհատ է՝ մէկ անձի մէջ, առասպելական է ու երեւակայական, որովհետեւ սքիզոֆրենիան քրոնիք մտային խանգարում է՝ մտա-ընկալման անառողջ վիճակ եւ կեդրոնացման բացակայութիւն, անհատին եւ արտաքին աշխարհին միջեւ զգացական եւ իմացական յարաբերութեանց խախտում կամ աղաւաղում, մասնաւորաբար զգացումներու եւ մտածումներու ներքին կազմակերպութեան անկում: Այս սխալ պատկերացումը հաւանաբար առաջ եկած է հիւանդութեան…

ԻՆՉՊԷ՞Ս ՃԻՇԴ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊԵԼ ԲԵՌՆԱԹԱՓՄԱՆ ՕՐԵՐԸ

ՏՈՔԹ․ ԳՈՀԱՐ ՎԱՐԴԱՆԵԱՆ ՔԷՇԻՇԵԱՆ Բեռնաթափման նպատակն է պարբերաբար մարմնէն հեռացնել աւելորդ նիւթերը, որոնք կրնան պատճառ դառնալ որոշ հիւանդութիւններու յառաջացման։ Գէր մարդոց խորհուրդ կը տրուի շաբաթը մէկ անգամ բեռնաթափման օր նշանակել, որուն ընթացքին կարելի է ձերբազատուիլ մարմնի աւելորդ 500-800 կրամ կշիռքէն եւ նպաստել մարմինի մաքրումին։ Բեռնաթափման տեսակը կ՚որոշէ բժիշկը, նկատի առնելով անձին առողջական ընդհանուր վիճակը։ –…

ԳԻՏՆԱԿԱՆՆԵՐԸ ԳԱՐԵՋՈՒՐԻ ՕԳՏԱԿԱՐ ՅԱՏԿՈՒԹԻՒՆՆԵՐ ՅԱՅՏՆԱԲԵՐԱԾ ԵՆ

Գիտնականներու կատարած մէկ նոր հետազօտութեան համաձայն, թոյլ գարեջուրի ամէնօրեայ չափաւոր օգտագործումը կրնայ բարելաւել աղիքներու առողջութիւնը: Ամերիկեան Chemical Society՚s Journal of Agricultural and Food Chemistry ամսագրին մէջ հրապարակուած փոքր հետազօտութիւնը ցոյց կու տայ, որ առողջ տղամարդոց մօտ, որոնք օրական մէկ չափաբաժին ալքոլային կամ ոչ ալքոլային գարեջուր կը խմեն, աղիքային մանրէներու աւելի բազմազան տեսականի կը զարգացնեն, ինչ…

ԱՐԴԵՕ՞Ք ՄԱՐԴԻԿ «ԿԱՊՈՒԱԾ ԵՆ» ԱՏԵԼՈՒԹԵԱՆ, ԵՒ ԵԹԷ` ԱՅՈ՛, ԱՊԱ ԻՆՉՈ՞Ւ

Աղբիւր` Medical News Today Պատրաստեց` ՔՐԻՍՏ ԽՐՈՅԵԱՆ Ատելութիւնը բացասական ուժեղ յոյզ մըն է, բայց` բառ մը, զոր դիւրին է ըսել: Օրինակ, մեզմէ շատերը կը դաւանին, որ իրենք կ՛ատեն հասարակական այս կամ այն գործիչը, օրինակ` քաղաքական գործիչները: Բայց այս օրերուն մէկը կրնայ միայն թերթել ընկերային ցանցերը` այլոց դիմաց ատելութեան յայտարարութիւններ գտնելու համար: Այսպիսով, ուրեմն, արդեօ՞ք մարդիկ…

ԱՌՈՂՋԱՐԱՐ ՈՒՏԵԼ

Առողջ ապրելակերպի մասին խորհուրդներու նպատակն է բարելաւել եւ պահպանել առողջութիւնը: Այս անգամ կ՚առանձնացնենք սնունդը, որ կը նպաստէ աղիքային առողջ մանրէախումբի (microflora) կայացման: Աղիքներուն մէջ գոյութիւն ունին օգտակար եւ վնասակար մանրէներու «թագաւորութիւն»: Անոնք կը նպաստեն նիւթափոխանակութեան եւ եթէ անիկա հաւասարակշռուած է` ապա մեր մարմինը կը ստանայ անհրաժեշտ մանրէատարրերը եւ կ՚ապահովէ օրկաններու առողջ աշխատանքը, լաւ ինքնազգացողութիւնը եւ…

ԱՆՄԱՀՈՒԹԵԱՆ ՈՐՈՆՈՒՄ

ՏՈՔԹ. ԷՏԻ ՐԱԳՈՒՊԵԱՆ 2021-ի վերջերուն, երբ COVID-19 սկսած էր անհետանալ մեր տեսադաշտէն, լուրեր սկսան շրջիլ, որ Amazon-ի գործադիր տնօրէն Ճէֆ Պեզոս (ամենահարուստ մարդը այսօր) միլիոններ կը նուիրէ «անմահութեան» հետ կապուած հետազօտութիւններու: Ան առաջին միլիառատէրը չէ, որ կը դիմէ նման քայլի, քանի որ PayPal-ի սեփականատէրերէն՝ Թիելը նոյնպէս միլիոններ կը ծախսէ նոյն նպատակին համար: Իրականութեան մէջ,  ծիներու…

ԻՆՉՈ՞Ւ ՉԵՆՔ ԿՐՆԱՐ ՅԻՇԵԼ ՎԱՂ ՄԱՆԿՈՒԹԵԱՆ ՏԱՐԻՆԵՐԸ

The Conversation պարբերականը հրապարակած է հետազօտող Վանեսա Լոպիւի յօդուածը, ուր հեղինակը կը խօսի նորածիններու յիշողութեան մասին: Հեղինակին կարծիքով, հակառակ մանրամասնութիւններու հսկայական տարբերութեան, մարդոց առաջին յիշողութիւնները որոշ ընդհանուր բաներ ունին` անոնք բոլորը ինքնակենսագրութիւններ են եւ, որպէս կանոն, կը ձեւաւորուին 2-3 տարեկանէն ոչ առաջ: Հակառակ անոր, որ մինեւ 2-3 տարեկան մարդիկ շատ քիչ բաներ կը պահեն յիշողութեան…

ԻՆՉՈ՞Ւ ԱՌՏՈՒՆԵՐԸ ԳԼԽԱՑԱՒՈՎ Կ՚ԱՐԹՆՆԱՆՔ

Երբեմն օրը առտուընէ լաւ չի սկսիր: Գլխացաւը կը սպառնայ լիովին խախտել առօրեան: Ինչո՞ւ առաւօտեան կը ցաւի գլուխը. պատճառները բազմաթիւ են: Սովորաբար, անոնք կապուած են սխալ ապրելակերպի հետ: Առաւօտեան գլխացաւերու ծանօթ պատճառներ. Գիշերային քունը պէտք է տեւէ առնուազն 7-8 ժամ: Երկարատեւ քունի պակասը պատճառ կը դառնայ «շտապողականութեան մեքանիզմներ»ու (emergency mechanisms) գործարկման: Կը նշմարուի սրտազարկի յաճախացում, զարկերակային…