ԱՌՈՂՋԱՊԱՀԱԿԱՆ ՆԿԱՏԱՌՈՒՄՆԵՐՈՎ Իւրայատուկ քայլով, որ մեծ հակասութիւններու դուռ բացած է, Ճափոնի Եամակաթա մարզի տեղական իշխանութիւնները վերջերս հրապարակած են օրէնք մը, որ կոչ կ’ուղղէ ժողովուրդին օրական առնուազն մէկ անգամ խնդալու: Օրէնքը նաեւ կը պահանջէ ընկերութիւններէն «զարգացնել խնդուքով լեցուն աշխատանքային միջավայր մը», եւ իւրաքանչիւր տարուան 8 օգոստոսը կը սահմանէ որպէս խնդուքի օր: Օրէնքը կը նշէ, որ կատարուած…
Միկրէնը (Migraine) նեարդաբանական բարդ վիճակ մըն է, որ յաճախ կը բնութագրուի ծանր, բաբախող գլխացաւերով, որոնց կրնան ընկերանալ սրտխառնուք, գլխապտոյտ եւ լոյսի նկատմամբ զգայունութիւն: Միկրէնը ընդհանրապէս կ’ըլլայ փուլային, որ կրնայ տեւել քանի մը օր, կ’ազդէ առօրեայ կեանքին վրայ` դժուարացնելով աշխատիլը կամ սորվիլը: Սակայն, ոչ բոլոր միկրէնները կ’ընդգրկեն գլխացաւեր. պարագայէ պարագայ կը տարբերի իր ախտանշան-ներով եւ յաճախականութեամբ:…
Թուայնացած հաղորդակցութեան այս դարաշրջանին, ընկերային ցանցերը միահիւսուած են մեր առօրեային հետ: Facebook-ի, Instagram-ի, X-ի եւ TikTok-ի նման հարթակներ ակնթարթային արագութեամբ մեզ կ’առաջնորդեն դէպի լուրերու, նորութիւններու աշխարհը, կ’իրազեկեն, կը զուարճացնեն ու կը ստեղծեն նոր բարեկամութիւններ: Սակայն, ժամանակակից արհեստագիտութեան եւ կապի ճամբով ապահովուած դիւրութիւններուն եւ հասանելիութեան երեւոյթին զուգահեռ կը զարգանայ այլ մտահոգութիւն մը. կախեալութիւն ընկերային ցանցերէ,…
Երջանիկ ըլլալը կը թուի պարզ ձգտում մը, բայց խօսքը հեշտասէր կամ մակերեսային ըլլալու մասին չէ, այլ՝ խոհուն, հանգիստ եւ ուրախ ապրելու մասին: Սակայն, շատեր կը պայքարին երջանկութեան հասնելու եւ զայն պահպանելու համար՝ կեանքի բարդութիւններուն ի տես: Միացեալ Թագաւորութեան Պրիսթոլի համալսարանին մէջ կատարուած նոր ուսումնասիրութիւն մը կը քննարկէ իր հետազօտողներուն նախաձեռնած «երջանկութեան գիտութիւնը» ծրագրին արդիւնքները:…
ԲԺԻՇԿ ԿԱՐՊԻՍ ՀԱՐՊՈՅԵԱՆ Լորձունքաբեր գեղձերու ժահրային բորբոքումը յաճախակի է, եւ ունկնագեղձերը (parotid gland) շատ աւելի հակամէտ են այս ժահրային բորբոքումին, որ կը կոչուի խոզուկ, ունկնախտ, ունկնակ, եւ կամ՝ գայլացաւ (mumps)։ Ունկնագեղձերը երկու հատ են, իւրաքանչիւրը կը գտնուի դէմքին մէկ կողմը, ականջի յառաջամասին եւ ծնօտին վրայ, եւ կազմուած է երկու մասերէ՝ մակերեսային եւ խորունկ բլթակներէ (lobe)։…
Ասպիրինը, զոր կարելի է գնել առանց դեղագիրի, լայնօրէն կ’օգտագործուի ցաւազրկումի եւ տաքութիւնը նուազեցնելու համար: Ան նաեւ կարեւոր դեր կը խաղայ արեան մակարդումը կանխարգիլելու: Պատմականօրէն, ամէնօրեայ ասպիրինը առաջադրուած է որպէս սրտանօթային հիւանդութիւններու դէմ պայքարելու հիմնական միջոց տարեցներու մօտ: Սակայն, վերջին ուսումնասիրութիւնները եւ նոր ուղեցոյցները զգալիօրէն փոխած են այս տեսակէտը: «Annals of Internal Medicine» ամսաթերթին մէջ…
Զարմանալի բացայայտումով մը՝ Գերմանիոյ Վըրցպուրկ (Wrzburg) համալսարանի վարքագծային կենսոլորտագէտեր յայտնաբերած են, որ մրջիւնները վիրաբուժական միջամտութիւններ կը կատարեն իրենց բունակից վիրաւոր ընկերներուն վրայ` ցոյց տալով խնամքի մակարդակ մը, որ նախապէս կը նկատուէր բացառապէս մարդ արարածի մենաշնորհը: Թէեւ ծանօթ է, որ կենդանիները յաճախ կը խնամեն միմեանց վէրքերը, սիսթեմաթիք վիրահատութեան գաղափարը աննախընթաց է: Այս յայտնագործութիւնը կը կեդրոնանայ Ֆլորիտայի…
ՏՈՔԹ. ԷՏԻ ՐԱԳՈՒՊԵԱՆ Առողջութիւնը մեծապէս կախեալ է մեր ապրելակերպէն եւ մեր սպառած ուտելիքներէն ու խմելիքներէն: Ծիները շատ քիչ դեր կը խաղան, երբ ժառանգական լուրջ հիւանդութիւն մը չկայ ընտանեկան պատմութեան մէջ: Ուստի, մենք պէտք է սնուինք եւ ապրինք առողջ: Ինչ կը վերաբերի ապրելակերպին, ապա միշտ աւելի լաւ է քալել: Ամրան քրտինքը կրնայ նեղութիւն պատճառել, բայց…
Հաւանաբար տեսած էք, լսած պատմութիւններ, նաեւ՝ առնչուած: Կինը պաղ առած է, կը մաքրէ հոսող քիթը, սակայն կը շարունակէ իր առօրեայ գործերը։ Տղամարդը պաղ առած է, անկողնի կը ծառայէ ծածկոցներու մէջ, չ’ուզեր բան մը ընել, նոյնիսկ բժիշկի դիմել։ Որքա՞ն իրականութիւն կայ այս բոլորին մէջ, ի՞նչ բացատրութիւն կայ այս երեւոյթին մէջ։ Պաղառութիւնը կը բացատրուի քիթի, կոկորդի,…
ՏՈՔԹ. ՆԱՐԻՆ ԹԷՆՊԷԼԵԱՆ Մինչ մէկ կողմէ վարակիչ հիւանդութիւնները աւելի լաւ ձեւով կը հակակշռուին բժշկութեան մէջ արձանագրուած արագ յառաջդիմութեան շնորհիւ, ինչպէս՝ պատուաստներու արագ պատրաստութիւնն ու գործածութիւնը համավարակներու ընթացքին, անդին ոչ վարակիչ հիւանդութիւնները դարձած են աշխարհի ամենէն տարածուած հիւանդութիւնները, ինչպէս՝ շաքարախտը, գերճնշումը, թրիկլիսերիտներու եւ քոլեսթերոլի տեսակները (dyslipidemia) եւ այլն, որոնք կը մնան մարդուն հետ ամբողջ կեանքին ընթացքին:…