COVID-19 վարակը եօթ անգամ կը բարձրացնէ յղի կիներու մահուան վտանգը, պարզած են Ճորճ Ուաշինկթընի համալսարանի գիտնականները։ Անոնց հետազօտութիւնը հրապարակուած է BMJ Global Health-ին մէջ։ Հետազօտողները հաւաքած են հիւանդներու տուեալները 12 երկիրներէ։ Հետազօտութիւններուն ընդհանուր առմամբ մասնակցած է աւելի քան 13 հազար յղի կին։ Հետազօտողները յայտնաբերած են, որ COVID-19ով վարակուած յղի կիներ եօթ անգամ աւելի մահանալու ենթակայ…
Հոլանտացի գիտնականներ գտած են յիշողութիւններու հասանելիութիւնը, որոնք կը մոռցուին քունի պակասի պատճառով։ Ինչպէս կը գրեն Կրոնինկենի համալսարանի հետազօտողները Current Biology ամսագրին մէջ հրապարակուած յօդուածին մէջ, կորսուած տեղեկատւութիւնը կը շարունակէ պահպանուիլ ուղեղին մէջ եւ դարձեալ յիշել զայն։ Քունը անհրաժեշտ է երկարաժամկէտ յիշողութեան ձեւաւորման համար, ուստի ուսանողներուն գիշերը քննութեան նախապատրաստելը բացասաբար կ՛անդրադառնայ յիշուող տեղեկատւութեան որակին վրայ: Գիտնականները…
Շատոնց յայտնի է, որ ծխողները քիչ մը աւելի պաշտպանուած կ՛ըլլան Փարքինսընի հիւանդութենէն: Այս հիւանդութեան ախտանշանները անոնց մօտ ի յայտ կու գան աւելի ուշ, քան չծխողներու մօտ: Նոր հետազօտութիւնը ցոյց տուած է, որ սուրճը եւ «ասփիրին»ը նոյնպէս նման ազդեցութիւն ունին։ Փարքինսընի հիւանդութիւնը երկրորդ ամէնէն տարածուած «նիւրօ-տիճենըրաթիւ» հիւանդութիւնն է Ալզհայմըրի հիւանդութենէն ետք, որով կը տառապի աւելի քան…
Արհեստագիտութիւնը եւ բժշկութիւնը շատոնց ընդհանուր պատմութիւն ունին. երկու երեւոյթները գործնականին մէջ անբաժան դարձած են: Դժուար է պատկերացնել, թէ ուր կ՛ըլլար այսօր ժամանակակից բժշկութիւնը եւ, ըստ էութեան, մարդկութիւնը առանց պատկերներու, մանրադիտակներու, քարտիօ-խթանիչներու, «փրոթէզ»ներու եւ այլն։ Հիւանդութիւնները յայտնաբերելու եւ ախտորոշելու ունակութենէն մինչեւ բուժման եւ վերականգնման կատարելագործում, մենք կտրած ենք երկար ճամբայ եւ պէտք է անպայման անդրադառնանք, թէ…
2022ը բաւական ծանր տարի էր յատկապէս առողջապահութեան ոլորտին մէջ։ Covid-ի համավարակը կը շարունակէր հիւանդութեան եւ մահացութեան աճ արձանագրել։ Որոշ չափով մոռցուած ժահրերը, ինչպէս՝ ծաղիկը, կրիփը եւ RSV-ն, անսպասելի գլուխ բարձրացուցին: Իսկ Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներու Գերագոյն դատարանը չեղեալ յայտարարեց վերարտադրողական ազատութեան գրեթէ 50-ամեայ իրաւունքը, որ հաստատուած էր Roe v. Wade-ի որոշումով, գրած է Scientific American-ը։ Բայց…
Փոքրիկներու «սենսըր»ային աշխարհը (sensory world) սկզբունքով կը տարբերի մեծերէն. փոքրիկներու բերանին մէջ մօտաւորապէս 30,000 համային «ռիսեփթըր» կայ, եւ 18 տարեկանին մօտաւորապէս ատոնցմէ կը մնայ միայն մէկ երրորդը։ Փոքրիկի մը «ռիսեփթըր»ներուն մեծ մասը հակամէտ է քաղցր եւ իւղոտ սնունդին, որովհետեւ մայրական կաթը հարուստ է շաքարներով եւ ճարպերով։ Հետեւաբար, «ուաֆըլ»է գաւաթով առաջին պաղպաղակը կամ շոքոլայէ շաքարը որպէս…
Շատ մարդիկ չեն նկատեր, որ մանաւանդ տօնական օրերուն որքա՜ն շատ ածխաջուրեր (carbohaydrates) կ՛օգտագործեն։ Առօրեայ կեանքին մէջ գրեթէ անկարելի է խուսափիլ ածխաջուրերէն: Ատոնք կարեւոր են, որովհետեւ տեսակ մը «վառելիք» են ուղեղին համար։ Ածխաջուրերը օրկանիզմին կ՛ապահովեն «էնըրճի», եւ մենք ատոր կարիքը ունինք՝ ամբողջ օրուան ընթացքին՝ արդիւնաւէտ եւ կեդրոնացած մնալու համար: Այնուամենայնիւ, ածխաջուրերու չարաշահումը, յատկապէս արագ մարսուող, կրնայ…
Մեծն Բրիտանիոյ մէջ առաջին անգամ ըլլալով ցօղունային բջիջներ օգտագործած են մանուկի մը սրտին արատը բուժելու համար։ Պրիսթոլի համալսարանի գիտնականներու ձեռքբերումներուն մասին տեղեկացուցած է Live Science-ը։ Ֆինլի անունով փոքրիկ տղան ծնած է Մեծն Բրիտանիոյ մէջ երկու տարի առաջ։ Ծնելէն չորս օր ետք, ան սրտի բաց գործողութեան ենթարկուած է։ Փոքրիկը սրտի հազուադէպ արատով ծնած էր՝ գլխաւոր անօթներու…
Թոքիոյի համալսարանի գիտնականները արհեստական DNA օգտագործած են՝ արգանդի վզիկի, կրծքագեղձի եւ մելանոմայի քաղցկեղի բջիջները յայտնաբերելու եւ ոչնչացնելու համար։ Հետազօտութեան արդիւնքները հրապարակուած են համալսարանի կայքին վրայ։ Ուռուցքներու շատ տեսակներ կ՛արտադրեն որոշ միքրոRNAի (miR-21) չափազանց մեծ քանակ, որ դիմադրողական համակարգը չի կրնար ճանչնալ եւ, հետեւաբար, կենդանի կը պահէ քաղցկեղի բջիջները: Գիտնականները նախագծած են DNAի զոյգ «մոլեքիւլ»ներ, որոնք…
Մարդոց եւ շատ կաթնասուններու մօտ սկսած է այլասերիլ Y արական սեռական քրոմոզոմը: Մարդիկ կրնան գոյատեւել առանց ատոր, կը յայտնեն Թոքիոյի Սեթակայա-քուի փոքրիկներու առողջութեան եւ զարգացման ազգային հետազօտական հիմնարկի գիտնականները: Հետազօտութեան արդիւնքները հրապարակուած են PNAS ամսագրին մէջ: Կաթնասուններու մեծ մասը ունի երկու սեռական քրոմոզոմ ՝ X եւ Y: Էգերը կը կրեն XX հաւաքածօն, իսկ արուները՝ XY:…
